TIN MỪNG CHÚA NHẬT - LỄ TRỌNG

Canh thức Vượt Qua

“Giêsu Nazarét chịu đóng đinh, đã sống lại”. (Mc 16,1-8)
Đọc các tin khác ➥
TÌM KIẾM

ĐỜI ĐÁNG SỐNG 3 - Lương Tâm II

Chủ nhật - 19/02/2023 21:12 | Tác giả bài viết: Phaolô Ngô Suốt |   355
Tại sao lương tâm lại gây rắc rối cho chúng ta theo cách cụ thể này trong khi nó không gây rắc rối cho những tạo vật khác?

ĐỜI ĐÁNG SỐNG 3
Lương Tâm II

tbd 200223b


Kính thưa quý thính giả,

Tại sao lương tâm lại gây rắc rối cho chúng ta theo cách cụ thể này trong khi nó không gây rắc rối cho những tạo vật khác? Hãy nghĩ xem có bao nhiêu cách bất thường để tránh né lương tâm của chúng ta. Thuốc ngủ và chứng nghiện rượu chỉ là một vài cách để tránh được sự đáp trả khó chịu này. Bạn đã bao giờ ghi nhận một số người trở nên bi quan như thế nào chưa? Họ luôn mong đợi trời mưa vào ngày họ đi dã ngoại. Tất cả mọi thứ sẽ trở thành một chứng bệnh dị ứng. Tại sao họ có thái độ này? Trong trái tim của chính họ và chắc chắn họ biết cách họ đang sống và vi phạm lương tâm của họ đáng bị phán xét bất lợi. Như vậy, họ tự xét lại mình và luôn chờ đợi chiếc ghế điện. Sự suy xét của họ bị ảnh hưởng bởi thái độ bi quan.

Một biểu hiện tâm lý khác của việc trốn tránh lương tâm là chủ nghĩa quá kỳ thị. Người xung quanh luôn sai! Bạn có bao giờ để ý đến những lá thư được gửi đến báo chí không? Họ bắt đầu bằng cách chỉ trích người cận kề của họ:

“Rắc rối với chồng tôi là...”
“Tôi không thể chịu đựng được vợ mình vì ...”
“Thằng con của tôi thật bướng bỉnh...”

Người hàng xóm nghèo không bao giờ có thể làm bất cứ điều gì tốt trong những công việc bình thường của cuộc sống.
Tại sao lại có thái độ nghiêm khắc này? Abraham Lincoln đã từng đưa ra câu trả lời đúng cho nó. Ông đã đến một bệnh viện ở Alexandria trong thời Nội chiến, tại thời điểm mà Tổng thống chưa được biết đến nhiều. Thư ký báo chí của ông đã không lưu hành bức ảnh của ông ấy! Khi Lincoln bước vào bệnh viện, một người đàn ông trẻ tuổi chạy đến và tông vào ông, khiến ông té xuống và nằm dài trên sàn nhà.
Anh ta hét vào mặt Lincoln, “Hãy tránh xa ra, người gì mà to, dài, gầy, cao lêu nghêu, cứng ngắc!”.
Tổng thống Lincoln ngẩng đầu nhìn anh ta và nói: “Này bạn trẻ, chuyện gì đang xảy ra trong người mà làm phiền bạn vậy?”
Và do đó, với chủ nghĩa kỳ thị, chúng ta có ý thức về cảm giác công bằng thực sự, nhưng liên tục phải chống lại mọi người. Ví dụ, chúng ta không thể đi vào một căn phòng có một loạt các bức tranh, và có một bức bị treo lệch khoảng hai phân, mà không ai làm thẳng bức tranh đó lại. Chúng ta muốn mọi thứ theo thứ tự. Đúng vậy, chúng ta muốn mọi thứ theo phải theo thứ tự, ngoại trừ chính chúng ta.
Các bạn thân mến,
Có nhiều cuộc trốn thoát nghiêm trọng hơn từ cuộc đối đáp không thể chịu đựng được với lương tâm này. Bản chất của con người luôn hành động theo cùng một cách. Chúng ta hãy quay trở lại với Shakespeare (thế kỷ 16). Trong vở kịch lớn nổi tiếng của mình, Macbeth, Shakespeare, rất lâu trước khi chúng ta khám phá ra ngành tâm thần học và thần kinh trị liệu, đã mô tả một trường hợp rối loạn tâm thần và một trường hợp rối loạn thần kinh hoàn hảo. Đó là Macbeth bị rối loạn tâm thần; còn bà Macbeth, vợ ông, mắc chứng loạn thần kinh. Bạn có nhớ câu chuyện này không? Để có được ngai vàng, họ đã sát hại Banquo, và nhà Vua. Lương tâm khiến Macbeth dày vò đến mức anh ta phát bệnh loạn thần, và anh ta bắt đầu nhìn thấy hồn ma của Banquo. Anh tưởng tượng mình đã nhìn thấy Banquo ngồi vào một chiếc bàn. Con dao găm giết nhà Vua lúc nào cũng ở trước mắt anh ta, “Con dao găm này trước mắt ta là cái gì vậy?” Sự tưởng tượng là hình ảnh của mặc cảm nội tâm của anh ta. Hãy lưu ý đến sự thông thái tuyệt vời của Shakespeare trong việc nghiên cứu ra rằng: bất cứ khi nào có cuộc cách mạng chống lại lương tâm, thì sẽ xuất hiện chủ nghĩa hoài nghi, nghi ngờ, thuyết vô thần, và phủ định hoàn toàn triết lý sống. Macbeth đã đi đến giai đoạn mà đối với anh ta, cuộc sống chỉ là một ngọn nến và chẳng có ý nghĩa gì nữa.

Xem xét ngắn gọn về tâm thần học và lương tâm. Để hiểu mối quan hệ của tâm thần học với lương tâm. Cũng cần nhắc lại rằng mọi hành động có thể được xem xét theo hai quan điểm: (1) là hành vi của ý chí; (2) là một hành động liên quan đến việc quyết định do tâm lý, xung động, bản năng, thói quen và tính cách của chúng ta. Sự tự do của con người luôn đi qua cơ thể chúng ta, qua bộ não của chúng ta, qua tính cách của chúng ta - bất kể điều gì xảy ra - và những điều này không giống nhau ở tất cả các cá nhân. Ở một số người, việc quyết định do tâm lý là bình thường, và ở những người khác thì trạng thái này là bất thường.

Thưa các bạn,

Ý chí được ví như nước trong hồ chứa; nhân cách tâm lý mà thông qua đó hành động lựa chọn chuyển thành hành động được ví như các đường ống hoặc các ống dẫn.

Hành động ý chí cũng có thể được ví như một động lực điện, tính cách tâm lý đối với hệ thống dây điện trong ngôi nhà của chúng ta. Đôi khi, tất cả các dây bị bắt chéo lên nhau và gây ra chập mạch. Chúng tương ứng với các nếp gấp tâm thần và rối loạn tâm thần.

Trong việc đối nhân xử thế, cần phải tránh hai sai lầm. Một sai lầm là bác sĩ tâm thần cho rằng không có gì gọi là mặc cảm tội lỗi của con người, bởi vì chỉ có bệnh tật và bất thường. Một sai lầm khác sẽ là đối với nhà tâm lý học, triết gia hoặc nhà đạo đức học, khi nói rằng tất cả các yếu tố vật lý và tâm thần có thể bị bỏ qua khi đánh giá đạo đức. Khi nhà đạo đức đi vào sự bất thường nơi tâm thần học thuộc về, và phủ nhận tính cần thiết của tâm thần học, anh ta đã ra khỏi lĩnh vực của mình. Khi bác sĩ tâm lý phủ nhận tự do, trách nhiệm, cảm giác tội lỗi và nói rằng tất cả chúng ta đều tự xác định giới tính cho chính mình, anh ta đã ra khỏi lĩnh vực của mình. Bệnh tật là một chuyện; tội lỗi lại là một chuyện khác. Khi cả hai ở bên nhau, bác sĩ tâm lý và nhà đạo đức cùng làm việc. Một nền dân chủ là một chính phủ dựa trên trách nhiệm cá nhân. Chúng ta không bao giờ được giải thích sự giải phóng như một sự trốn tránh trách nhiệm, cũng như không được nghĩ rằng một trách nhiệm là sự cản trở đối với tự do; đúng hơn đó là người bảo vệ cho nó.

Tóm lại, lương tâm là một ý thức đạo đức, một cảm thức nội tại về đúng hay sai. Nó vừa là chức năng của tình cảm đạo đức vừa là chức năng tự đánh giá của lý trí đạo đức. Nó được Thiên Chúa ghi khắc vào đáy tâm hồn của mỗi con người như sự hưởng ứng với Thiên Chúa và luật lệ của Ngài; ý thức đạo đức của con người được chỉ dẫn hướng về Thiên Chúa. Chúng ta có thể nói lương tâm trong mỗi con người hoạt động như một chính phủ tự do gồm có cả ba ngành, lập pháp, tư pháp và hành pháp. Trước hết, chúng ta có Quốc hội. Có một luật bên trong nói: “Ngươi chớ, ngươi không được”. Nếu tôi làm điều xấu thì bên hành pháp sẽ lên tiếng “Tôi đã ở đó, Tôi nhìn thấy bạn!”, và bên tư pháp kết án bạn. Lương tâm làm cho chúng ta cảm thấy thoải mái sau khi làm một việc tốt; hoặc cảm thấy bất an, khó chịu sau khi làm một việc sai trái. Có nhiều người bị lương tâm dày vò, cắn rứt, hối hận suốt cả đời; có người tự kết liễu đời mình vì không chịu đựng nổi. Vậy luật này đến từ đâu? Từ bản thân tôi? Thưa không. Nếu tôi làm ra nó, tôi có thể xóa bỏ nó hoặc thỏa hiệp với nó. Nó có đến từ xã hội không? Cũng không, bởi vì đôi khi lương tâm khen ngợi tôi thì xã hội lên án tôi; và đôi khi lương tâm lên án tôi khi xã hội lại ca tụng tôi.

Thưa các bạn,

Cuối cùng, lương tâm phán xét và khen ngợi những hành động nhất định của chúng ta. Sau khi làm điều tốt, chúng ta cảm thấy phần nào niềm hạnh phúc và niềm vui giống như khi chúng ta được cha hoặc mẹ khen ngợi. Sau khi làm điều xấu, chúng ta cảm thấy nỗi buồn bao phủ và bất hạnh giống như khi bị cha hoặc mẹ chê trách. Phải có ai đó đứng sau lương tâm? Đúng vậy, đó là Đấng thiêng liêng, đó là tiêu chuẩn của cuộc sống chúng ta. Hầu hết các vấn đề về tinh thần mà chúng ta phải chịu đựng ngày nay là do một cuộc nổi dậy tinh thần chống lại luật này, luật đã được viết trong trái tim của chính chúng ta. Khi mọi người trở lại với lương tâm trong sáng, sống theo lương tâm ngay lành thì bình an và hạnh phúc sẽ trở lại. Cuộc sống sẽ rất khác. Và sau cùng là điều chúng ta mong muốn sẽ đến và ở lại với chúng ta: đó là sự bình an của tâm hồn. Chúng ta sẽ thấy cuộc đời này vui thú, nhiều ý nghĩa, hay có thể nói là Đời Đáng Sống.

Học giả Karl Rahner giải thích rằng, bất cứ ngưới nào sống đúng theo lương tâm ngay lành; với cách sống của người Ki-tô hữu, người đó được xem như người “Ki-tô hữu vô danh”.

Có hai người bạn thân, một người phò sự sống, chống phá thai; người kia phò sự lựa chọn, ủng hộ phá thai. Người nào cũng cho rằng mình làm đúng theo lương tâm. Vậy ai đúng ai sai? Dĩ nhiên phải có người đúng và người sai!

Các bạn thân mến,

Tất cả chúng ta đều được sinh ra với khả năng để nói, nhưng chúng ta cần có ngữ pháp. Lương tâm cũng vậy, cần có sự Mạc Khải. Cũng giống như ngày nay chúng ta thấy nhiều người sống dửng dưng, vô cảm với đồng loại, “sống chết mặc bay”, chuyên làm sự ác, hay đánh mất cảm thức về tội, không biết việc gì là có tội việc gì là không tội. Những người lương tâm đã bị lu mờ hay chai lì này cũng cần đến Mạc Khải để gột rửa, mài dũa lại, nhằm phục hồi tình trạng trong sáng nguyên thủy của lương tâm thuở ban đầu.

Muốn biết ai đúng ai sai, lương tâm người nào đúng theo ý muốn Thiên Chúa của hai người bạn trên đây, mời bạn hãy đến với chương trình Đời Đáng Sống.

Thân ái chào tạm biệt các bạn.

Phaolô Ngô Suốt

 

 

 Tags: Lương Tâm

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây