Không có Thầy, anh em chẳng làm gì được

“VÌ KHÔNG CÓ THẦY, ANH EM CHẲNG LÀM GÌ ĐƯỢC”

Gioan 15:1-17

Trong tuần vừa qua, tôi có dịp cử hành thánh lễ tại nhà nguyện của Đại học Notre Dame tại thành phố Fremantle, tiểu bang Tây Úc và bài Tin Mừng của thánh lễ hôm ấy được trích ở chương 15, từ câu 1 đến câu 17 của Phúc Âm thánh Gioan, mà tôi xin trích dẫn nguyên văn như sau:

¹“Thầy là cây nho thật, và Cha Thầy là người trồng nho. ²Cành nào gắn liền với Thầy mà không sinh hoa trái, thì Người chặt đi; còn cành nào sinh hoa trái, thì Người cắt tỉa cho nó sinh nhiều hoa trái hơn. ³Anh em được thanh sạch rồi nhờ lời Thầy đã nói với anh em. ⁴Hãy ở lại trong Thầy  như Thầy ở lại trong anh em. Cũng như cành nho không thể tự mình sinh hoa trái, nếu không gắn liền với cây nho, anh em cũng thế, nếu không ở lại trong Thầy.

⁵“Thầy là cây nho, anh em là cành. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái, vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được. ⁶Ai không ở lại trong Thầy, thì bị quăng ra ngoài như cành nho và sẽ khô héo. Người ta nhặt lấy, quăng vào lửa cho nó cháy đi. ⁷Nếu anh em ở lại trong Thầy và lời Thầy ở lại trong anh em, thì muốn gì, anh em cứ xin , anh em sẽ được như ý. ⁸Điều làm Chúa Cha được tôn vinh là: Anh em sinh nhiều hoa trái và trở thành môn đệ của Thầy.

⁹“Chúa Cha đã yêu mến Thầy thế nào, Thầy cũng yêu mến anh em như vậy. Anh em hãy ở lại trong tình thương của Thầy.¹⁰ Nếu anh em giữ các điều răn của Thầy, anh em sẽ ở lại trong tình thương của Thầy, như Thầy đã giữ các điều răn của Cha Thầy và ở lại trong tình thương của Người. ¹¹Các điều ấy, Thầy đã nói với anh em để anh em được hưởng niềm vui của Thầy, và niềm vui của anh em được nên trọn vẹn.

¹²“Đây là điều răn của Thầy: anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em. ¹³Không có tình thương nào cao cả hơn tình thương của người đã hy sinh tính mạng vì bạn hữu của mình. ¹⁴Anh em là bạn hữu của Thầy, nếu anh em thực hiện những điều Thầy truyền dạy. ¹⁵Thầy không còn gọi anh em là tôi tớ nữa, vì tôi tớ không biết việc chủ làm. Nhưng Thầy gọi anh em là bạn hữu, vì tất cả những gì Thầy nghe được nơi Cha Thầy, Thầy đã cho anh em biết.

¹⁶“Không phải anh em đã chọn Thầy, nhưng chính Thầy đã chọn anh em, và cắt cử anh em để anh em ra đi, sinh được hoa trái, và hoa trái của anh em tồn tại, hầu tất cả những gì anh em xin cùng Chúa Cha nhân danh Thầy, thì Người ban cho anh em. ¹⁷Điều Thầy truyền dạy anh em là hãy yêu thương nhau.

Đây là một trong những đoạn Tin Mừng trong 4 cuốn Phúc Âm mà tôi rất thích đọc và suy gẫm, vì nó chất chứa rất nhiều tâm tình sâu kín của Đức Giêsu Kitô muốn nhắn gởi và truyền đạt cho các môn đệ mà Ngài yêu quý, dĩ nhiên trong đó có cả chúng ta là những người đã lãnh nhận bí tích rửa tội và trở nên Kitô hữu.

Tôi xem đoạn Tin Mừng này (Ga 15:1-17) giống như là “bức thư tình” hay là “di chúc” mà Chúa Giêsu muốn để lại cho các môn đệ, trước khi Ngài bước vào cuộc thương khó và khổ nạn, được kết thúc bởi cái chết ô nhục trên thập tự giá.

Tiên đoán trước những gì có thể xảy ra với chính mình và biết được thời gian không còn nhiều nữa, nên Chúa Giêsu dường như muốn trăn trối và khuyên nhủ các môn đệ của mình, những lời vàng ngọc như sau:

“Thầy là cây nho, anh em là cành. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái, vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được. Ai không ở lại trong Thầy, thì bị quăng ra ngoài như cành nho và sẽ khô héo. Người ta nhặt lấy, quăng vào lửa cho nó cháy đi… (Ga 15:5-6).

Trong phần chia sẻ Lời Chúa của tôi trong thánh lễ trưa thứ Tư vừa rồi, ngày 18 tháng 5 năm 2022, tôi đã mời gọi các bạn sinh viên và những người giáo dân tham dự trong thánh lễ hôm ấy cùng với tôi, tìm hiểu về một chân lý khá thực tiễn trong đời sống tâm linh của chúng ta, mà chính Chúa Giêsu đã biểu lộ một cách tỏ tường. Ngài nói: “Thầy là cây nho, anh em là cành. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái, vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được.”

Tôi hỏi các bạn sinh viên: các bạn có sử dụng điện thoại thông minh (smart phone) không? Tỷ dụ như điện thoại di động hiệu Samsung hay Iphone. Các bạn sinh viên trả lời: dạ thưa có. Tôi yêu cầu một bạn cho tôi xem Iphone 13 series là loại mới nhất,[1] của bạn ấy và tôi hỏi bạn đó: “con có thể nói cho cha và các bạn biết, là con có thể sử dụng cái điện thoại di động Iphone 13 của con để làm những công việc gì?” Và nó có những chức năng tân tiến như thế nào?

Bạn ấy đứng lên và chia sẻ với chúng tôi về các chức năng của chiếc máy điện thoại di động Iphone 13 của bạn với những lời lẽ như sau:

Chiếc điện thoại Iphone này rất thông minh và hữu dụng. Con có thể dùng nó để gọi điện thoại nói chuyện với mọi người khắp nơi trên thế giới. Con có thể dùng các loại App như Viber, Zalo WhatsApp hay Facetime để liên lạc miễn phí và có thể gọi điện thoại bằng Video call (nghĩa là khi gọi điện thoại nói chuyện với người thân, bạn có thể nhìn thấy họ và các cảnh vật xung quanh). Con có thể dùng điện thoại để chuyển tiền cho người thân hay bạn bè, hay để thanh toán các hóa đơn, và đặc biệt là con có thể dùng điện thoại di động để chụp hình, quay video, scan các tài liệu rồi gởi đi qua email. Thêm vào đó, con có thể sử dụng điện thoại di động này để hướng dẫn và chỉ đường cho con khi con lái xe, nhất là những nơi mà con chưa có biết đường. Hệ thống GPS cung cấp qua Google map rất thuận tiện và tuyệt vời lắm cha. Bây giờ mình không cần phải coi bản đồ đâu cha, nên khi con lái xe, con không có còn sợ lạc đường nữa.

Tôi nghe bạn sinh viên thao thao bất tuyệt chia sẻ với chúng tôi về các ứng dụng quá độc đáo, và hết sức tuyệt vời của máy điện thoại thông minh, đang được sử dụng hiện nay trên toàn thế giới. Có thể nói ngày nay, chúng ta không thể làm việc tại các công ty khi không có một chiếc điện thoại như vậy. Chúng ta hầu như lệ thuộc rất nhiều vào chiếc điện thoại di động và lúc nào chúng ta cũng mang nó theo bên cạnh. Đi làm hay đi ra ngoài mà bỏ quên điện thoại di động ở nhà hay tại văn phòng làm việc thì nguy to, vì không thể liên lạc hay nhắn tin cho người khác.

Sau khi nghe bạn ấy chia sẻ xong về các ứng dụng tuyệt vời của chiếc điện thoại đời mới – Iphone 13 series – mà bạn đang cầm trên tay. Tôi nhẹ nhàng hỏi bạn ấy: nhưng con có thể sử dụng chiếc điện thoại “thần kỳ” ấy, nếu nó hết pin và con quên chưa có nạp pin cho nó. Bạn ấy nhìn tôi, rồi nhoẻn miệng cười. “Dạ thưa cha không?” Nếu điện thoại của con hết pin là con đành bó tay luôn, vì nó không còn sử dụng được nữa, lúc ấy chiếc điện thoại đời mới và tối tân của con cũng trở nên vô dụng và vô tích sự, chẳng làm được việc gì nữa.

Tôi mỉm cười và cám ơn bạn ấy, rồi tôi nói: “Con nói rất đúng, khi hết pin rồi thì chiếc điện thoại di động, cho dù có cực kỳ tối tân đến cỡ nào, nó cũng trở thành vô dụng và không thể sử dụng được vào bất kỳ việc gì nữa.”

Đây chính là trọng tâm của vấn đề mà Chúa Giêsu muốn truyền đạt cho chúng ta, ngang qua đoạn phúc âm được ghi lại trong Tin Mừng của Thánh Gioan 15:1-17, vì chính Chúa đã tuyên bố một cách xác quyết: “Thầy là cây nho, anh em là cành. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái, vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được.” (Ga 15:5).

Không có pin (hay hết pin), chiếc điện thoại di động đã không thể làm được những gì mà nó đã từng làm. Nó trở nên vô tích sự, dù là đời mới nhất và mắc tiền nhất. Cuộc đời của mỗi Kitô hữu chúng ta cũng giống vậy, không có sự kết hiệp mật thiết với Chúa Giêsu Kitô, chúng ta cũng trở nên vô dụng và cũng chẳng làm gì được cả, giống như cành nho phải tháp nhập vào cây nho để nó mới có thể múc lấy nhựa là sức sống từ thân cây nho, và nhờ đó mà nó có thể sinh hoa trái.

Đây chính là chân lý cốt yếu trong đời sống tâm linh của mỗi người trong chúng ta, vì không có Chúa, chúng ta không làm được gì cả, cho nên chúng ta cần phải ở lại trong Ngài, như cành nho cần phải dính liền với cây nho. Tách ra khỏi thân cây nho, nhành nho sẽ bị khô héo và người ta sẽ nhặt lấy, rồi quăng vào lò lửa cho nó cháy đi.

Chúa Giêsu đã dùng hình ảnh rất thực này để diễn tả và giúp cho các môn đệ hiểu được cái chân lý huyền nhiệm trong đời sống thiêng liêng của họ. Việc Chúa Giêsu dùng hình ảnh của cây nho và cành nho, giúp cho các môn đệ và những người lắng nghe Ngài tại xứ Palestine, có thể am tường và thấu hiểu sự thật cao siêu này, vì tại đây, ai nấy đều quen thuộc với lối minh họa khi sử dụng các hình ảnh đơn giản như thế, nhưng lại có sức thuyết phục mãnh liệt đối với người nghe.

Thời này trong thế giới mà chúng ta đang sống, tôi muốn sử dụng hình ảnh của chiếc điện thoại di động là loại điện thoại thông minh để giải thích cho các bạn trẻ sinh viên của tôi, hầu giúp họ có thể hiểu thấu cái chân lý cốt yếu này, đó chính là chúng ta cần phải kết hiệp mật thiết với Chúa trong đời sống tâm linh của họ. Mỗi người trong chúng ta sẽ trở nên vô dụng, nếu chúng ta không có đời sống kết hiệp với Chúa, bằng đời sống cầu nguyện và bằng việc siêng năng tham dự các bí tích, trong đó quan trọng nhất, vẫn là bí tích thánh thể được cử hành qua các thánh lễ. Và ngang qua thánh lễ, Chúa sẽ ban cho chúng ta nguồn ân sủng dồi dào để mỗi người sống thật tốt “ơn gọi” làm con cái Thiên Chúa. Giáo hội Công giáo vẫn luôn tuyên bố: “Thánh lễ là nguồn mạch của mọi ân sủng và là tuyệt đỉnh của đời sống Kitô hữu.”[2]

Chiếc điện thoại di động kia sẽ không mang lại lợi ích gì cho người sử dụng, nếu nó hết pin. Tương tự như thế, chúng ta cũng vậy, đời sống của chúng ta cũng sẽ trở nên vô tích sự và vô ý nghĩa, nếu chúng ta không thực sự kết hiệp mật thiết với Thiên Chúa, là nguồn mạch của mọi ân sủng, là kho tàng châu báu mà chúng ta luôn mong muốn kiếm tìm trong cuộc đời của mình, và hy vọng khi chúng ta tìm được nó, cuộc đời của mình sẽ có được niềm vui chân thật, sự bình an nội tại sẽ ngự trị và hạnh phúc sẽ tràn ngập trong tâm hồn của chúng ta.

Tôi ước ao gởi lại Lời của Chúa một lần nữa cho toàn thể quý vị để chúng ta cùng nhau suy gẫm và hy vọng có thể rút ra những điều quý báu cho chính bản thân của mình.

“Thầy là cây nho, anh em là cành. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái, vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được. Ai không ở lại trong Thầy, thì bị quăng ra ngoài như cành nho và sẽ khô héo. Người ta nhặt lấy, quăng vào lửa cho nó cháy đi…

Chúa Cha đã yêu mến Thầy thế nào, Thầy cũng yêu mến anh em như vậy. Anh em hãy ở lại trong tình thương của Thầy. Nếu anh em giữ các điều răn của Thầy, anh em sẽ ở lại trong tình thương của Thầy, như Thầy đã giữ các điều răn của Cha Thầy và ở lại trong tình thương của Người.

Đây là điều răn của Thầy: anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em. Không có tình thương nào cao cả hơn tình thương của người đã hy sinh tính mạng vì bạn hữu của mình.”  (Ga 15:5-6, 9-10, 12-13).

Thành phố Perth, Chúa nhật ngày 22 tháng 5 năm 2022
Lm. Trần Mạnh Hùng, STD.