Hai cách lối cầu nguyện của hai người lên Đền Thờ biểu hiện của tâm hồn đóng kín trong cao ngạo và người mở lòng ra với sự khiêm cung.
Người đóng kín tâm hồn của mình thường hay nhìn vào chính mình bằng những thành tích: “Con ăn chay mỗi tuần hai lần, con dâng cho Chúa một phần mười thu nhập của con” (Lc 18, 12). Sợ Thiên Chúa không biết mình đã làm gì khi cửa lòng đóng kín, như hàng rào che chắn. Kể ra những việc đã làm dù là tốt nhưng đó là làm cho bản thân chứ không làm vì lòng yêu mến Chúa.
Kể ra như một thành tích đã đạt được trong đời, giống như người ta thường nói “Ăn mày quá khứ”. Cái quá khứ dù nó tốt đẹp vẫn không biện minh cho điều hư xấu đang mắc phải: “Nhưng nếu người công chính từ bỏ lẽ công chính của mình mà theo đòi kẻ gian ác làm mọi điều ghê tởm: nó làm thế mà được sống sao? Tất cả những việc công chính nó đã làm sẽ không còn được nhắc đến; vì tội bất trung và tội lỗi nó đã phạm, nó sẽ phải chết.” (Ed 18, 24).
Tự hào về mình mà ên án người khác lại là càng tệ hơn. Người khép kín bao giờ cũng sống trong tư thế phòng thủ. Sợ bước ra ngoài để sống chấp nhận rủi ro như mọi người trước nhan Thánh Chúa. Ở trong pháo đài của mình với những gì sẵn có rồi tự nhủ, đã làm được cái này cái kia, tự soi lòng mình, khinh chê người khác. Người cho mình là công chính nên cũng lấy mình làm tiêu chuẩn cho người khác. Đánh giá người khác theo cách nhìn bảo thủ hoặc kiêu căng hão của mình. Chúa không ưa thích những người núp lùm này bắn tỉa người khác. Họ cầu nguyện để Chúa như thể kéo Chúa về phe mình để phán xét người khác. Giống như ghét ai, cầu nguyện Chúa cho nó chết sớm, khuất mắt đi cho rồi. Làm sao Chúa nhận lời được?
Cầu nguyện như người thu thuế. Đó là lời cầu nguyện của những người đã mở lòng mình ra đón tiếp Thiên Chúa vào trong ngôi nhà tâm hồn. Họ đã thấy và khát vọng thấy nhiều hơn Danh Cha cả sáng trong cuộc đời. Như một khát mong đổ rỗng cuộc đời mà TaGore diễn tả: “Chẳng còn gì để được gọi Người là tất cả của tôi”, cái khát mong cháy bỏng của cây sáo trúc, khi được Tình Người ghé môi thổi vào cây sáo rỗng, và thanh âm và những dòng nhạc réo rắt của niềm vui được vang lên trong tâm hồn cuộc đời. Trong thanh âm đó, mỗi ngày đang vang lên, khi kêu cầu Thiên Chúa: “Cha ơi”, họ vẫn đang khát mong, khát mong được gọi Người là tất cả.
Như thế, trong khi đang đổ rỗng cuộc đời mình khỏi những tham, sân, si, con người cầu nguyện với tấm lòng khiêm cung. Họ đang như mở những cánh cửa ngôi nhà và dọn dẹp những kềnh cồng, để ánh sáng tình yêu của Người chiếu sáng trong tâm hồn. Quy luật tự nhiên của ánh sáng là chiếu dọi khi không còn cản trở. Ước nguyện Thiên Chúa hoàn thành với tất cả những nỗ lực vượt qua những thử thách, cám dỗ trong cuộc đời, nhờ ân sủng của Thiên Chúa nâng đỡ.
Sự khát mong đổ rỗng hết những giận hờn, ghen ghét, những tội lỗi, … là sự đổ rỗng khỏi những cản trở để Thiên Chúa thấm sâu vào lòng bạn. “Thiên Chúa lớn hơn cuộc đời của bạn, thẳm sâu hơn sự sâu thẳm của lòng bạn.” St Augustine.
Đó là tâm hồn cầu nguyện của tấm lòng mở ra với tất cả những gì đang có, để Thiên Chúa đến. Chính Người thanh tẩy làm sạch tâm hồn của người khiêm cung.
L.m Giuse Hoàng Kim Toan
