Trầm tư bên dòng sông

Trầm tư bên dòng sông

Những buổi sáng sau Thánh lễ, tôi thường ra đi bộ tập thể dục tại công viên Vinhhome, nơi toà nhà Landmark 81. Đi dọc bờ sông Sàigòn, vừa đi vừa nghĩ suy về “Câu chuyện dòng sông” của Hermann Hesse. Câu chuyện như lần đầu đã đọc, đã ghi lại trong tôi những nghĩ suy: Câu chuyện ấy không ồn ào, không kịch tính, nhưng len lỏi như nước, nhẹ nhàng, thấm sâu, và đánh thức một phần nào đó trong tâm tình với Chúa.

Siddhartha là một người đi tìm chân lý. Anh ta rời bỏ mọi nếp sống quen thuộc, thầy dạy, tôn giáo, cả tình thân… để tìm ra con đường sự thật. Nhưng điều nghịch lý, anh càng đi xa, càng chạm nhiều vào cuộc đời, lại càng lạc lối. Đã có lúc Siddhartha ngỡ rằng mình nắm được chân lý trong tu hành, lúc khác lại tưởng bắt gặp lẽ sống trong khoái lạc, tiền tài, và tình yêu và cả những mơ tưởng. Nhưng rốt cuộc, tất cả đều để lại một khoảng trống lớn hơn bên trong tâm hồn. Lạc lối và bơ vơ, nhưng chính lúc ấy lại là lúc ngộ ra cuộc đời. Tìm ở nơi có tất cả, nhưng tất cả đều vô nghĩa, chi thấy “Ôi sao trần gian quá!”

Tôi đọc và thấy mình trong đó. Có những đoạn đời, tôi cũng đi tìm Chúa như vậy. Tìm Chúa qua lý trí, bằng những cố gắng tôn giáo bên ngoài, bằng việc làm, hoạt động, lời nói… Tôi tưởng rằng càng bước xa vào thế giới học hỏi hay phục vụ là càng gần Chúa. Nhưng rồi có những buổi tối tĩnh lặng, khi lòng chợt rỗng tếch, và tôi bàng hoàng nhận ra: Mình đã đi nhiều, đi xa nhưng chưa chắc đã về gần, đã gặp được Chúa ngay ở bên.

Trong câu chuyện, Siddhartha cuối cùng đã không học được gì từ thầy dạy, không học được gì từ sách vở… mà lại học tất cả bên dòng sông. Dòng sông không giảng giải, không lên lớp, nó chỉ lặng lẽ trôi, nhưng trong sự trôi đó là tất cả: Sinh tử, sầu vui, đi về, lặng lẽ và ồn ào, sạch và bẩn… tất cả đều hòa trong một dòng sông trôi chảy xuôi ngược.

Cuộc đời này là cõi vô thường ư? Chắc là không! vì nhận ra một thực tại, con người đang sống với tất cả dữ kiện ấy, chỉ thiếu một điều, có nhận ra được ý nghĩa tích cực của đời sống? Là sống chứ không phải là chết, là hiện hữu chứ không phải là hư không. Tôi nghĩ về Thiên Chúa, nhớ đến lời thánh Augustinô viết trong tự thuật: “Chúa ở trong con, mà con lại tìm Chúa bên ngoài.” Chúa là sự sống ở trong tôi như xác quyết của Thánh Phaolô: “Tôi sống không phải tôi sống, mà Chúa Kitô, Người sống trong tôi” (Gl 2, 20). Thiên Chúa của kẻ sống chứ không phải của kẻ chết.

Chúa không phải là điều gì tôi cần “đi xa” để tìm. Chúa không ở cuối một chuỗi thành tích đạo đức bên ngoài rình rang, hình thức. Chúa ở trong dòng sông đời tôi, giữa bao biến động, tiếng cười, tiếng khóc, giữa bao thinh lặng mòn mỏi. Tôi không cần biết thêm điều gì, tôi cần nghe rõ hơn Chúa nói trong lặng thinh. Như sách Hosê diễn tả: “Bởi thế, này Ta sẽ quyến rũ nó, đưa nó vào sa mạc, để cùng nó thổ lộ tâm tình.” (Hs 2, 16)

Vào nhà chầu tại giáo xứ. Tôi quỳ gối cầu nguyện mà chẳng thốt nên lời. Rồi ngồi đó, như Siddhartha ngồi bên sông. Và thật lạ, chính lúc ấy, không một lời nào được nói, nhưng tôi lại thấy mình được lắng nghe. Không một tư tưởng nào mới, nhưng tôi lại hiểu rằng: Chúa đã chờ tôi từ rất lâu như người cha nhân từ đợi đứa con hoang đàng trở về.

Herman Hesse không viết một cuốn sách về Kitô giáo. Nhưng điều đó không quan trọng. Vì bất cứ ai thật lòng khao khát chân lý, thì sớm muộn cũng sẽ gặp được Ngài, dù là trong giáo đường, trong sa mạc, hay... bên một dòng sông lặng.

Tìm Chúa không chỉ đi tìm bằng tri thức mà còn bằng đời sống cầu nguyện, gặp gỡ và sống với Chúa qua các bí tích cử hành trong Hội Thánh. “Lạy Chúa, xin dạy chúng con đếm tháng ngày mình sống, ngõ hầu tâm trí được khôn ngoan” (Tv 90, 12).

L.m Giuse Hoàng Kim Toan